فرض کنید در شرکتی کار می کنید که محصولی با ویژگی های مختلف را میفروشد. اخیرا یک نظرسنجی انجام داده اید که آیا کاربران از هر یک از ویژگیها استفاده می کنند یا نه و میزان رضایت کاربران از آنها به چه اندازه است. حالا می خواهید داده های بدست آمده را برای سایرین ارائه دهید. نمودار اولبه احتمالا چنین شکلی خواهد داشت:
این داده ها و نمودار فوق واقعی ست و فقط به جای نام ویژگی ها از شماره استفاده شده است. اگر چند دقیقه با دقت به داده ها نگاه کنیم، متوجه می شویم که داده ها در ترتیبی نزولی از مجموع گروه «خیلی راضی» و «کاملاً راضی» مرتب شده اند. اما از دیدگاه رنگ ها توجه اول به قسمت مشکی پررنگ جلب می شود و اگر با دقت به آنچه داده ها نشان می دهد دقت کنیم، ممکن است محدوده ای که نارضایتی را نشان می دهد، بیشترین توجه را به خود جلب کند.
قسمتی از چالش بازآرایی این نمودار اینست که داستان «نتیجه نظرسنجی» گم شده است. می توانیم بر ابعاد مختلفی از این نمودار تاکید کنیم و داستانهای متفاوتی درباره آن تعریف کنیم. بیایید با استفاده از دیدگاه ترتیب منطقی، به دو روش این داستان را تعریف کنیم.
در ابتدا، می توانیم به برجسته کردن جنبه مثبت داستان فکر کنیم: قسمت هایی که کاربران بیشترین رضایت را داشته اند.
در شکل بالا داده ها را به طور کاملا واضح بر اساس «کاملا راضی» و «خیلی راضی» در ترتیبی نزوئلی مرتب کرده ایم-درست مانند نمودار اصلی- اما اینبار این ترتیب را با نشانه های بصری خیلی واضح تر کرده ایم (با استفاده از رنگ) و با استفاده از عنوان بالای نمودار شما می فهمید که باید به چه چیزی نگاه کنید.
از همین تکنیک میتوان برای برجسته کردن داستانی دیگر استفاده کرد: جایی که کاربران کمترین رضایت را دارند:
دقت کنید که چگونه در این نمودار، داده های مربوط به «استفاده نکردم» به سمت راست منتقل شده است تا بخش های ناراضی از یک خط تراز شروع شوند.
یا شاید داستان اصلی در مورد ویژگی هاییست که اصلاً استفاده نشده اند که میتوان آن را به شکل زیر نمایش داد:
در این نحوه نمایش همچنان بخش عدم رضایت، با کمی رنگ بیشتر قابل تشخیص است.
اما اگر بخواهیم هر سه داستان را روایت کنیم، استراتژی متفاوتی پیشنهاد میکنیم. اینکه با تغییر کامل ترتیب داده ها آن را در اختیار مخاطب قرار دهیم می تواند بار ذهنی غیر ضروری ایجاد کند. پس بهتر است یک ترتیب اصلی مشخص کنیم و بر اساس آن پیش برویم. سپس روایت های مختلف را به کمک رنگ برجسته کنیم. نمودار پایه می تواند شبیه زیر باشد:
در این نمودار هیچ بخشی برجسته نشده است. سپس می توان هر روایت را یک به یک ارائه داد.
اول از همه روایت جذاب ترین ها، که پیش از این هم صحبتش را کردیم، نشان داده می شود. اما این بار علاوه بر برجسته کردن موارد رضایت، ویژگی A و B که بیشترین رضایت را جلب کرده اند پررنگ تر نمایش داده شده و به صورت بصری به متنی که معنای آن را شفاف سازی می کند متصل شده است.
در ادامه با تمرکز بر انتهای دیگر پیوستار، جایی که کاربران ناراضی قرار دارند، روایت مان را پی می گیریم. دوباره قسمتی که مهم است را پر رنگ می کنیم:
توجه کنید که مقایسه بین مقادیر نارضایتی در این نمودار آسان نیست. چراکه داده ها در سمت چپ از یک تراز شروع نشده اند. اما همچنان محدوده بیشترین نارضایتی به راحتی قابل تشخیص است. باز هم روایت را با یک متن شفاف تر کرده ایم.
درنهایت با همین ترتیب توجه مخاطب را به ویژگی های استفاده نشده جلب می کنیم:
در یک ارائه می توانید هر نمودار را در یک اسلاید نمایش دهید و هر بار توجه مخاطب را به روایت خودتان جلب کنید. اگر نیاز به نمایش هر سه روایت در یک نمودار داشتید، می توانید خلاصه آنها را به شکل زیر نمایش دهید:
وقتی نمودار بالا را پردازش می کنیم، نگاه با حرکت زیادی سرتاسر صفحه را بررسی می کند. در ابتدا نوشته پررنگ ویژگیها را در عنوان نمودار مشاهده می کنیم و سپس به میله های آبی پررنگ توجه می کنیم (و به حاشیه نوسیس آبی پررنگ کنار آن که به من یادآوری می کند چرا این داده ها به نظر جالب است. سپس با حاشیه نویسی نارنجی مواجه می شویم، آن را می خوانیم و برای یافتن شواهد آن به سمت چپ نمودار نگاه می کنیم. در انتها میله آبی لاجوردی که در پایین نمودار بر آن تاکید شده و توضیح کنار آن دیده می شود.
استفاده استراتژیک از رنگ رشته های مختلف داده ها را از هم جدا کرده است، در عین حال آنها را کاملا واضح ساخته و مخاطب می داند برای دریافت شواهد حاشیه نویسی شده به کجا مراجعه کند.
پ.ن» متن فارسی این بخش از کتاب داستان پردازی با داده ها از انتشارات آریانا قلم با ترجمه احسانه مرادیان برگرفته شده است.
